Articles
บทความ
Aug 09, 2022
ถ้าพูดถึงยุโรป เรานึกถึงภาพอะไร ?
สมาคมถ่ายภาพแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์

 

"ถ้าพูดถึงยุโรป หลายคนอาจจะนึกถึงภาพสถานที่ท่องเที่ยว สถาปัตยกรรม ดินแดนที่สนับสนุนความหลากหลายและประชาธิปไตย ทวีปที่สนับสนุนและจัดกิจกรรมวัฒนธรรมต่างๆ ทั้งดนตรี งานศิลปะ งานออกแบบสร้างสรรค์ ไปจนถึงวรรณกรรม

ทั้งหมดที่กล่าวมานั้นยุโรปได้สร้างอิทธิพลต่อประเทศไทยในหลายมิติ ร่องรอยของ “ยุโรป” นั้นซึมซับและสามารถสัมผัสได้รอบตัวของเรา จนแม้บางครั้งเราอาจจะแปลกใจที่ว่าหลายสิ่งที่เราคุ้นเคยจนคิดว่าเป็นของไทย ที่แท้แล้วมีต้นกำเนิดมาจากยุโรป

ภาพต่างๆ ในบทความต่อไปนี้อาจจะพอเป็นแนวทางนำเสนอความคิดที่สืบค้นกลับไปได้ไกลถึง “ตัวตนของยุโรป” ที่ได้ทิ้งร่องรอยไว้ในบ้านของเรา"

สามารถดาวน์โหลดบทความนี้ในรูปแบบ PDF ได้ที่นี่

คณะผู้จัดทํา ภาพประกอบและบทความ
สมาคมถ่ายภาพแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
The Royal Photographic Society of Thailand

นายตุลย์ หิรัญญลาวัลย์ นายกสมาคมฯ
นายกนก สุริยสัตย์ อุปนายกสมาคมฯ
นายจุฬวิศว์ ศานติพงศ์ อุปนายกสมาคมฯ
นายวรรณพงษ์ สุรโรจน์ประจักษ์ กรรมการสมาคมฯ
นายธีรพันธ์ ลีลาวรรณสุข กรรมการสมาคมฯ
นางสาวปทุม วิวัฒนาการ เจ้าหน้าที่สมาคมฯ

ภาพประกอบ
กดรูปเพื่อขยาย

สร้างบ้าน แปงเมือง

ในอดีตประเทศไทยต้องพัฒนาประเทศเพื่อสร้างความมีอารยะให้ทัดเทียมกับทางฝั่งยุโรปในยุคสมัยการล่าอาณานิคม และก็คงปฏิเสธไม่ได้ว่าอิทธิพลจากต่างประเทศนั้นเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาให้เราต้องเร่งสร้างบ้านแปงเมือง

รถไฟจึงเป็นส่วนหนึ่งที่ใช้เป็นเครื่องมือในการต้านทานลัทธินั้นด้วยการพัฒนาและสร้างความเจริญ ประเทศไทยเราจึงเป็นประเทศแรกของภูมิภาคที่มีรถไฟเป็นระบบคมนาคมขนส่ง รวมถึงการจ้างนายช่างจากต่างประเทศมาเป็นผู้ออกแบบก่อสร้าง แต่ก็สามารถผสมผสานความเป็นไทยเข้าไปในสถาปัตยกรรมนั้นได้ด้วยโครงสร้างอาจเป็นยุโรปแต่มีกลิ่นอายของความเป็นไทย

ทวีปยุโรปเป็นที่นึงที่ผมคิดถึงและอยากกลับไปมาก

สิ่งที่คิดเมื่อมีคนพูดถึงยุโรปสําหรับผมคือเรื่องของศิลปะและวัฒนธรรมที่สวยงาม อย่างการแสดงต่างๆ ที่กลายเป็นหมุดหมายการเดินทางของหลายคน นอกจากนี้มันสวยงามและมีคุณค่าจนในประเทศอื่นๆ นอกยุโรปก็มีการให้เด็กๆ ไปเรียนการแสดงอย่างบัลเลต์อีกด้วย

ในภาพชุดนี้ผมพยายามที่จะเล่าถึงการเดินทางและการได้ไปชมศิลปะที่งดงาม ซึ่งถ่ายในประเทศไทย โดยมีเครื่องบินบนฟ้าและนักเต้นบัลเลต์ที่แสดงถึงความรู้สึกคิดถึงยุโรป

พาเหรดแตรวงในย่านเมืองเก่า ภูเก็ต

นอกจากตึกเก่าแบบที่เรียกว่า ชิโน-โปรตุกีส ที่ปลูกเรียงรายในย่านเมืองเก่าแล้วคนภูเก็ตยังรับวัฒนธรรมความบันเทิงมาจากชาติตะวันตกด้วย ในภาพคือวงแตรวงฝรั่งที่ใช้ในขบวนแห่ขันหมากงานแต่งงานของคนพื้นเมืองแทนที่จะใช้ขบวนกลองยาวเหมือนทั่วๆ ไป

สันติและปัญญา

ยุครุ่งเรืองทางปัญญา หรือ Siècle des Lumières (ภาษาฝรั่งเศส) ที่มีต้นกําเนิดจากเหล่าปัญญาชนในยุโรป คือบ่อเกิดแห่งมรดกทางความคิดที่มีอิทธิพลต่อหลายประเทศทั่วโลกรวมถึงประเทศไทยตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมา อาทิ การมองบริบททางการเมืองและสังคม การให้ความสําคัญต่อเสรีภาพในการแสดงออกทางความคิดหรือคําพูดซึ่งถือเป็นสิทธิมนุษยชนตามกฎหมายและมาตรฐานสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ ประกอบกับควรใช้หลักเหตุผลและเคารพความคิดซึ่งกันและกัน ปราศจากการยั่วยุให้เกิดความรุนแรง โดยเฉพาะเมื่อมีการชุมนุมทางการเมือง สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้สังคมสงบควบคู่ไปกับการเสริมรากฐานของประชาธิปไตยให้แข็งแรงและงดงาม

(อดีต) รถรางบนถนนเจริญกรุง

รถรางโดยสารคันแรกของโลกถือกําเนิดขึ้นที่ เวลส์ สหราชอาณาจักร ก่อนที่จะได้รับความนิยมแพร่หลายไปทั่วโลก และเข้ามาสู่ประเทศไทยภายหลังจากการสร้างถนนสายแรก (ถนนเจริญกรุง) เมื่อราว 160 ปีที่แล้วในช่วงรัชสมัยรัชกาลที่ 5 โดยมีการวางระบบเดินรถบนถนนเส้นเดียวกันนี้เอง

ปัจจุบันไม่มีการเดินรถรางในรูปแบบขนส่งสาธารณะแล้ว แต่ก็ยังมีร่องรอยการออกแบบรถขนส่งในรูปแบบรถรางสมัยก่อนให้พอเห็นอยู่ในกรุงเทพฯ ชวนให้หวนระลึกถึงเสน่ห์ของการขนส่งที่แสนคลาสสิคนี้